Dry needling

Dry needling is een effectieve behandeling tegen pijn- of spanningsklachten. Dry needling is geen acupunctuur, al worden wel dezelfde (droge) naaldjes toegepast. Met een dunne naald wordt in de spier geprikt, in de zogenoemde triggerpoints, met als gevolg dat de spier ontspant, de circulatie verbetert en een afname van pijn te voelen is.
Dry Needling

Wat is Dry needling?

Vanaf eind 2005, met de eerste scholing in Dry needling in Nederland, had deze specialisatie mijn interesse. In de literatuur spreekt men wel van IMS, Intra Muscular Stimulation. Begin 2006 ben ik mij gaan specialiseren. Het is een effectieve behandeling voor/tegen chronische pijn.

De methode is in de jaren ’70 in Canada door Prof. Dr. Chan Gunn ontwikkeld. Hij is hier wereldwijd vele malen voor onderscheiden. Dry needling is geen acupunctuur, maar per definitie een therapievorm volgens westerse neuro-anatomische en fysiologische principes. Het berust in de uitvoeringswijze niet op een ‘energie concept’, zoals de klassieke acupunctuur. Er zijn vele wetenschappelijke onderzoeken gedaan met Dry needling, met zeer positieve resultaten. De methode is bewezen in de praktijk. 

Dry needling wordt uitgevoerd door gecertificeerde fysiotherapeuten. Ze gebruiken hiervoor dezelfde naaldjes die in de acupunctuur worden toegepast. De lengte van de naald is afhankelijk van de diepte van het triggerpoint in de spier. De techniek bestaat er uit dat met een uiterste dunne naald pijnloos in de spier geprikt wordt. Als deze spier triggerpoints – verkorte en extra gevoelige spierdeeltjes – heeft, ontstaat op die plek een aparte sensatie met korte samentrekkingen. Dit bevestigt dat op de juiste plek geprikt is. Deze local twitches worden gevolgd door een ontspanning in de spier, verbeterde circulatie en afname van de pijn.

Dry needling is uitermate geschikt bij klachten, waar geen duidelijke zichtbare afwijking en geen weefselschade uit op te maken is. 
Bij 90% van de klachten ligt de oorzaak in het bewegingsapparaat. Zo kan iemand ook pijn voelen op een plek, waar de oorzaak niet zit.

Welke symptomen heeft een ‘actief’ triggerpoint, kleine knopen die in een spier ontstaan als de spier overbelast is of gewond is geraakt?

Bij het belasten van de spier met een triggerpoint ervaart de patiënt pijn. Deze pijn is gelokaliseerd in een bepaald gebied, kenmerkend voor die spier (elke spier heeft een eigen, karakteristiek uitstralingsgebied).
Stijfheid en verminderde spierfunctie. Maximaal verlengen geeft pijn, dus ‘leert’ de spier te bewegen binnen de pijngrens. Er is sprake van een verminderde bewegingsvrijheid. Dit kan zich uiten in een spierverkorting.
Door verkorting van de spier en door pijn tijdens activiteit kan de spier niet maximaal aanspannen en dit kan zich uiten in spierkracht afname.
Vegetatieve reacties kunnen zijn: veranderde transpiratie, onwel voelen, duizeligheid, overgevoeligheid van de huid (bijv. bij aanraking snel rood worden), pijnlijke oog- en oorsymptomen.  Coördinatie stoornis, zoals een ‘slechter’ wordend handschrift.
Pijnvermijdingsgedrag, hetgeen zich uit door dwanghoudingen en beperkte functie.
De patiënt kan een sterk wisselend klachtenpatroon ervaren, waarbij de intensiteit en de plaats van de pijn kan variëren.

Diagnose van triggerpoints 

Deze begint met het herkennen van het pijngebied van de patiënt. De therapeut kijkt welke spieren de pijn (in het voor die specifieke spier karakteristieke uitstralingsgebied) eventueel kunnen veroorzaken en onderzoekt deze spieren. Deze triggerpoints bevinden zich in een verharde streng en voelen bij palpatie (aanraking) als een plaatselijke verdikking aan. Door druk ervaart de patiënt de herkenbare pijn. Tevens wordt er gekeken naar afname van spierkracht en spierlengte.

Hoe ontstaan triggerpoints?

Een triggerpoint kan ontstaan door acute overbelasting, zoals een verkeerde beweging, een ongeluk of chronisch door een langdurige verkeerde werkhouding. Als gevolg van deze overbelasting ontstaat een ingewikkeld, fysiologisch proces in de spier op cel niveau en een zichzelf onderhoudende vicieuze cirkel. Deze belastingen kunnen te maken hebben met beroepshoudingen en leefgewoontes. Meestal ontstaan klachten door een samenhang van verschillende factoren, bijv. door een combinatie van overbelasting van de betreffende spier door werk of trauma etc., in combinatie met ongunstige omstandigheden, zoals stress, vermoeidheid, slechte voeding, spieren die niet kunnen ontspannen etc..

Soms is de oorzaak voor het ontstaan van de klacht voor een patiënt duidelijk (bijv. door een val van een trap), maar vaak weet men niet precies de oorzaak en zijn de klachten geleidelijk ontstaan en toegenomen.

Wat maakt een triggerpoint pijnlijker en waardoor kan deze verminderen?

Verergering kan ontstaan door:

  • Veelvuldig gebruik van de betreffende spier zonder pauze;
  • Wanneer tijdens het bewegen de spier plotseling verkort wordt,
  • Afkoeling door schaarse kleding en/of transpiratie;
  • Druk op de betreffende spier, bijvoorbeeld door een knellende das, of een zware tas.

Vermindering kan ontstaan door:

  • Korte periode van rust inbouwen tijdens het bewegen, pauzes;
  • Langzaam rekken van de spier, bijv. onder een warme douche;
  • Een temperatuur, waarbij het lichaam kan ontspannen, aangename warmte;
  • Dry needling, manuele therapie en fysiotherapie.

Onderhoudende factoren voor klachten

Talrijke factoren kunnen het bestaan van myofasciale (een zeer druk pijnlijke plek in een spier) triggerpoints onderhouden. Vooral bij patiënten met chronische myofasciale pijn is aandacht voor deze factoren van belang. Klachten onderhoudende factoren zijn:

mechanische stress, zoals een slechte werkhouding (bellen met telefoon tussen schouder geklemd, knellende kleding, voeding: vitaminetekort, alcoholmisbruik, roken, slecht eten);
bepaalde aandoeningen, zoals suikerziekte, schildklier(problemen), orgaanproblemen (bijv. maag);
psychologische factoren, zoals depressie, angst, stress, onbegrip voor het spierstelsel door de patiënt chronische infecties.

De behandeling

De therapie zal gericht zijn op het inactiveren van de myofasciale triggerpoints, waardoor de strakke spierstrengen worden losgemaakt, die verantwoordelijk zijn voor de toegenomen spierspanning. De pijn zal hierdoor afnemen. Ook de lengte van de spier moet weer genormaliseerd worden. Hiervoor bestaan verschillende therapeutische technieken. Het meest effectief is Dry needling.

Dry Needling: Door het inbrengen van een hele dunne naald in het ‘triggerpoint’ wordt deze inactief en ontspant de spier direct. Dit is de snelste methode (gebleken) om de pijn te doorbreken. De meeste mensen voelen het inbrengen van de naald niet en wordt bij het raken van het punt een snelle korte reactie gezien in de spier. Dit wordt een ‘local twitch respons’ genoemd, die kenmerkend is voor het effect en het opheffen van de spanning. De beweging neemt direct toe en de pijn neemt af.

Advies over houding zijn en eventuele oefeningen om herhaling van de klachten zoveel mogelijk te voorkomen zijn belangrijk.

Wat kunt u zelf aan uw klachten doen?

Het is belangrijk dat u zelf ontdekt welke activiteit en/of houding precies de pijn veroorzaakt. Zo kan de fysio- en manueel therapeut analyseren welke spieren hiervoor verantwoordelijk zijn. Ook is belangrijk na te gaan welke klacht-onderhoudende factoren een rol spelen, bijvoorbeeld stress, werkhouding etc. Vanzelfsprekend dient de patiënt een actieve rol in te nemen in de behandeling door eventuele adviezen en oefeningen uit te voeren en actief mee te denken met de behandeling.

Hoeveel behandelingen zijn nodig?

Dit is een veelgestelde vraag die moeilijk te beantwoorden is, omdat geen enkel mens hetzelfde is. Er bestaat nu eenmaal veel verschil in het reactievermogen van mensen individueel, met name in het tempo waarin MFTP te inactiveren zijn.
Hoe meer vastbesloten en consequenter een patiënt zijn of haar veroorzakende en klacht-onderhoudende factoren aanpakt, des te sneller een blijvend, goed resultaat wordt bereikt.
In het algemeen geldt dat hoe langer de periode is tussen het ontstaan van de klacht en het begin van de behandeling, des te groter het aantal behandelingen nodig is.
Mijn ervaring is, dat een behandeling met Dry needling het meest effectief is en snel tot resultaten leidt, zeker in combinatie met rekoefeningen thuis.

Enkele voorbeelden van klachten, waarbij Dry needling zeer effectief werkt:

  • Hoofdpijn en stijve nek
  • RSI of CANS
  • Slijmbeurs, pees-irritatie of frozen shoulder
  • Tennis of golf-elleboog
  • Pees-irritatie in spieren (pols, achillespees, hielspoor)
  • Rugklachten, laag en bovenrug
  • Ischias, lies- en bilklachten
  • Kuitklachten (kramp)
  • Shinsplings of logesyndroom
  • Langdurige sportblessures
Dry Needling